Consortium Hergebruik van staal

Vanuit BZK is gestart om circulair slopen en hoogwaardig hergebruik te stimuleren en te verankeren binnen de sector. Hiervoor zijn een aantal projecten opgestart waarover je op deze website meer leest. Maar buiten deze projecten worden er door verschillende partijen nog meer activiteiten uitgevoerd en kennis opgedaan. Zo ook de start van het consortium Hergebruik van staal.

BAM startte met een aantal ketenpartners het ‘consortium Hergebruik van staal’. Met behulp van een RVO subsidie voor Circulaire Ketenprojecten (helaas momenteel gesloten) heeft een procesbegeleider de deelnemers geholpen de samenwerking op te starten. Met als resultaat dat er nu een consortium is waarbinnen alle benodigde stappen voor het hergebruik van staal kunnen worden uitgevoerd. Maar de ambitie gaat verder. Als je hergebruikt staal wil inzetten of vrijgekomen staal bij de oogst van een gebouw een tweede leven wil gunnen, lees dan vooral verder.

Beeld: BAM

Als het gaat om staal zijn er al verschillende ‘soorten’ staal die milieuvriendelijker zijn dan staal geproduceerd van nieuwe grondstoffen en traditionele energiebronnen. 

Zo is er staal, geproduceerd met elektrische vlamboogovens (Electric Arc Furnace), wat een enorme daling van de milieu impact oplevert ten opzichte van het Hoogovens-proces (Blast Furnace). Het produceren van constructiestaal uit een Electric Arc Furnace proces wordt gedaan met minimaal 75% schroot als basisproduct. Hierbij is ook sprake van hergebruik, maar het omsmelten van het schroot tot nieuw geproduceerd staal blijft uiteindelijk toch milieuvervuilend. Ook als dat omsmelten op termijn elektrisch of via waterstof gebeurt blijft dit het milieu belasten, omdat er bijvoorbeeld zonnepanelen of windmolens moeten worden geproduceerd om de benodigde energie op te wekken.

Het meest milieuvriendelijke is het direct hergebruiken van staalconstructies. Daarbij speelt voor de overheid ook mee dat staal onderhevig is aan geopolitieke spanningen. Door de oorlog in Oekraïne was energie erg duur, waardoor de productie van staal heel erg duur werd. Nu zien we, door een teruglopende binnenlandse vraag naar staal in China, weer grote staalvoorraden ontstaan. Dit zet de prijs van staal op mondiaal niveau weer enorm onder neerwaartse prijsdruk. Naast een forse milieuwinst zorgt hergebruik van staal voor meer zekerheid in de levering van staal en remt fluctuaties in de prijs.

Er zijn genoeg voorbeelden die laten zien dat hergebruik van staalconstructies kan. De techniek is er. Het vraagt wel iets van de demontage van een gebouw waarvan de staalconstructie wordt hergebruikt. Een gebouwconstructie moet voorzichtig gedemonteerd worden, zodat de staalprofielen niet beschadigd raken. Maar het vraagt ook iets van opdrachtgevers en architecten die het hergebruiken van staalconstructies normaal moeten gaan vinden.

Een stalen kolom binnen een gebouw roest niet snel en is doorgaans niet vatbaar voor metaalmoeheid. Daardoor blijven de eigenschappen en de kwaliteit hetzelfde. Dus dit constructiestaal is zeer zeker geschikt om opnieuw te gebruiken bij een renovatie of een nieuwbouwproject.

Sceptici blijven zich afvragen hoe veilig dan toch dat hergebruik is. Hiervoor is - met behulp van het Rijksvastgoedbedrijf - de Nederlands Technische Afspraak (NTA) 8713 ’Hergebruik van constructiestaal’ ontwikkeld. Deze NTA helpt bij het opstellen van een keuringsdocument waarin de informatie staat die nodig is om eerder gebruikt staal op een andere plek opnieuw toe te kunnen passen.

Maar het kan dus makkelijker. Daarom startte BAM samen met een aantal ketenpartners het ‘Consortium Hergebruik Staal’. Dit consortium bestaat uit Royal BAM Group, Nebest, Vic Obdam Staalbouw, Meijs Ingenieurs & Uitvoering, Impexstaal B.V. en de Adex Groep. Het consortium jaagt het directe hergebruik van staal in de bouw- en infrasector aan. Binnen het consortium is een dienst ontwikkeld die alle benodigde stappen voor het hergebruik van staal omvat. Van inventarisatie, demontage, keuring tot aan realisatie, er wordt naar de hele keten gekeken. Met verschillende ketenpartners heeft BAM al diverse projecten gerealiseerd waarin staal direct werd hergebruikt. Zoals bij de bouw van de circulaire milieustraat ‘De HER’ in Rotterdam en bij de circulaire doorlaatpost 90 op Schiphol.

Het consortium is vastbesloten een positieve impact te maken en wil hergebruik van staal graag met alle belanghebbenden verder opschalen. Wil je eraan bijdragen door hergebruikt staal te gebruiken of vrijgekomen staal bij de oogst van een gebouw een tweede leven te gunnen? Neem dan contact op met Jeroen Zandboer via 06 31 64 58 33 of jeroen.zandboer@bam.com.

Dit initiatief laat weer zien dat circulair bouwen om een andere manier van werken vraagt, namelijk samenwerking.